KHI NÀO NÊN MUA MỘT
CỔ PHIẾU?
KHI NÀO NÊN BÁN MỘT CỔ PHIẾU?
Đây là 02 câu hỏi vàng mà bất cứ một nhà đầu tư nào trả lời
được thì tiền chắc chắn sẽ chảy về túi. Câu trả lời hết sức ngắn gọn:
"Mua khi giá
thị trường thấp hơn giá trị thực cổ phiếu và bán ra khi giá thị trường cao hơn
hoặc bằng giá trị thực cô phiếu."
Mấu chốt ở đây chính là việc tính giá trị thực cổ phiếu. Và
bài viết này giúp các bạn có thể tự mình tính được giá trị thực của cổ phiếu.
Chúng ta đã chọn ra được 11 mã cổ phiếu tốt nhất từ hơn 1000
mã cổ phiếu trên thị trường Việt Nam hiện nay thỏa mãn hai tiêu chí:
1. Doanh thu và lợi nhuận sau thuế tăng liên tục trong ít
nhất 05 năm
2. ROE> 15%
11 mã cổ phiếu:
VNM
|
BMP
|
LAS
|
PMC
|
DSN
|
DHG
|
DVP
|
NSC
|
WCS
|
SAF
|
TRA
|
Hôm nay chúng ta sẽ phân tích tiêu chí số 08:
"GIÁ TRỊ THỰC CỔ PHIẾU THẤP HƠN GIÁ THỊ TRƯỜNG" dựa trên số liệu từ
11 công ty trên, sẽ có những phân tích rất thú vị từ những số liệu này.
Toàn bộ bài viết
này là kết quả dựa trên việc áp dụng các kiến thức của cuốn sách:" Bí
quyết tay trắng trở thành triệu phú"- Adamkhoo. Chương 17: Chọn mua cổ
phiếu theo cách của Warrenbuffett và chương 18: " Tám tiêu chí để mua một
cổ phiếu với giá hời", mục " Tiêu chí 08 giá cổ phiếu thấp hơn giá
trị thực". Để bạn có thế hiểu được bài viết này, bạn cần phải đọc 02 chương
sách này.
Link ebook:
Bài viết này tôi
sẽ tập trung giải thích một số khúc mắc khiến quá trình tính giá trị thực cổ
phiếu của tôi bị ngừng lại, có thể đó cũng là những khó khăn mà bạn gặp phải
trong quá trình tính giá trị thực của một cổ phiếu
1. Tại sao tính giá trị thực dựa vào lưu chuyển tiền từ hoạt
động kinh doanh?
2. Tại sao trong cuốn sách:" Bí quyết tay trắng trở
thành triệu phú" chuyển tiền từ hoạt động kinh doanh được tính bằng cách
lấy: " LỢI NHUẬN RÒNG SAU THUẾ - một số chi phí", mà trong báo cáo tài chính ở Việt Nam lấy:
" LỢI NHUẬN TRƯỚC THUẾ- một số chi phí?
3. Dùng EXel để tính tỉ lệ tăng trưởng dòng tiền bằng hàm
Rate như thế nào?
4. Cách tính hệ số giảm? Lúc đầu đọc sách tôi không biết lấy
những con số hệ số giảm 0.96; 0.92.... ở đâu ra và cũng không biết tính chúng
như thế nào.
Quá trình tính giá trị thực diễn ra gồm 05 bước:
Bước 01: Tính tỉ
lệ tăng trưởng dòng tiền từ hoạt động kinh doanh
VD
Trong bảng báo cáo lưu chuyển tiền tệ, mục "lưu chuyển
tiền từ hoạt động kinh doanh", công ty Anheuser- Busch các con số này là
như sau:
đơn vị: Triệu đô
chúng ta sẽ vd công
ty này trong các bước tiếp theo
năm
|
1999
|
2000
|
2001
|
2002
|
2003
|
2004
|
LCTTHDKD
|
2084.3
|
2257.5
|
2360.6
|
2765.2
|
2970.9
|
2940.3
|
TẠI SAO LẠI LẤY LƯU CHUYỂN TIỀN TỪ HOẠT ĐỘNG KINH
DOANH(LCTTHDKD) ĐỂ TÍNH GIÁ TRỊ THỰC CỦA CỔ PHIẾU mà không phải là tiền trong
kỳ, tiền và tương đương tiền đầu kỳ, cuối kỳ,...?
VÌ: " GIÁ TRỊ THỰC CỔ PHIẾU CHÍNH LÀ GIÁ TRỊ HIỆN TẠI
CỦA TỔNG SỐ TIỀN SINH RA TRONG TƯƠNG LAI TỪ HOẠT ĐỘNG KINH DOANH"
Ta thấy trong ví dụ trên, công ty Anheuser- Busch là một công ty rất tốt
LCTTHDKD tăng và tăng gần như liên tục qua các năm, trừ năm
2003-2004.
Chú ý rằng:
"Điểm khác biệt giữa Bảng Báo Cáo Hoạt Động Kinh Doanh
và Bảng Báo Cáo Lưu Chuyển Tiền Tệ chính là số tồn dư. Nói cách khác, doanh thu
và lợi nhuận được ghi lại ngay khi bán được hàng, mặc dù chưa nhận được tiền.
Đồng thời, thuế thu nhập và khấu hao được ghi lại dưới dạng chi phí, cho dù
không cần phải trả tiền ngay lập tức. Một công ty có thể có thu nhập tốt trên
Bảng Báo Cáo Hoạt Động Kinh Doanh, nhưng Bảng Báo Cáo Lưu Chuyển Tiền Tệ cho
thấy chính xác số tiền nhận được. Ngay cả khi công ty kiếm được lợi nhuận tốt,
nó vẫn có thể không đáng đầu tư vì khách hàng không trả tiền, hay công ty phải
dùng một khoản tiền lớn để bảo trì nhà xưởng và thiết bị. Nếu không có đủ tiền,
công ty không thể trang trải chi phí hàng tháng và bị buộc phải phá sản."
Trích "Bí quyết tay trắng trở thành triệu phú",
trang 274
" Miễn là lưu chuyển tiền tăng hàng năm thì đây là một
dấu hiệu tốt. Tuy vậy nếu dòng tiền giảm mỗi năm, đây có thể là dấu hiệu xấu(
Cho dù lợi nhuận công ty tăng)"
Trích "bí quyết tay trắng trở thành triệu phú" tr
277
Ta cần tìm những công ty có lưu chuyển tiền từ hoạt động
kinh doanh tăng hàng năm giống như Anheuser- Busch
Tỷ lệ tăng trưởng dòng tiền tính như sau:
bạn vào EXcel gõ
=rate(5,0,-2084.3, 2940.3) gõ Enter kết quả là 7% tức là
trong giai đoạn từ 1999-2004 mỗi năm lưu chuyển tiền từ hoạt động kinh doanh
tăng thêm 7%. Đây là công thức tính tỷ lệ gia tăng trung bình.
ta có thể kiểm nghiệm lại công thức, nếu mỗi năm LCTTHDKD
tăng 20%,
năm 01 là 1,
năm 02 là 1*1.2=1.2
năm 03 là 1.2*1.2=1.44
năm 04 là 1.44*1.2=1.728
năm 05 là 1.728*1.2=2.0736
năm 06 là 2.736*1.2=2.488832
năm
|
01
|
02
|
03
|
04
|
05
|
06
|
LCTTHDKD
|
1
|
1.2
|
1.44
|
1.728
|
2.0736
|
2.488832
|
khi gõ vào Excel
=rate( 5,0,-1,2.488832) gõ enter kết quả ra là 20%
Xem file sau để dễ hiểu hơn http://www.mediafire.com/view/ixxo83kdel2jdy6/tinh_he_so_giam.xls
BƯỚC 02: DỰ TÍNH
SỐ TIỀN TỪ HOẠT ĐỘNG KINH DOANH TRONG 10 NĂM TỚI
Đơn vị: Triệu đô
năm
|
2005
|
2006
|
2007
|
2008
|
2009
|
2010
|
2011
|
2012
|
2013
|
2014
|
LCTTHDKD
|
3150
|
3374
|
3614
|
3871
|
4147
|
4442
|
4758
|
5097
|
5460
|
5849
|
LCTTHDKD năm 2004 là 2940.3
==>LCTTHDKD năm 2005 là: 3150= 2940.3+ 2940.3*7%
tương tự với các năm tiếp theo
BƯỚC 03: TÍNH HỆ
SỐ GIẢM
"Xin nhớ rằng số tiền chúng ta nhận được trong tương
lai có giá trị thấp hơn tại thời điểm hiện tại. Vậy ta phải giảm tất cả số tiền
trong tương lai bằng một hệ số giảm. Lấy tỉ lệ lãi suất an toàn khá khiêm tốn
là 4%( tỷ lệ lãi suất ngân hàng ở VN hiện là 7.5%), hệ số giảm (DF) được tính
bằng cáchlấy 1 chia cho 1,0411, với "n" là số năm cần giảm. Vậy hệ số
giảm bạn thấy ở bảng tính 1, ở dưới là 0,96 (1/1,04); 0,92 (1/1,042); 0,89
(1/1,043) và cứ thế."
trích " bí quyết tay trắng trở thành triệu phú"-
Adamkhoo
đây là một phần khó hiểu phải không bạn?
ta tính hệ số giảm như sau:
hệ số giảm năm 01: là 1/(1+4%)=0.96
hệ số giám năm 02: là 1/(1+2*4%)=0.92
..........................03: là 1/(1+3*4%)= 0.89
..........................n: là 1/(1+n*4%)=.......
BƯỚC 04: GIẢM TẤT
CẢ SỐ TIỀN TRONG TƯƠNG LAI VỀ HIỆN TẠI
vd: ta dự đoán năm 2005 công ty có LCTTHDKD là 3150(tr đô),
vì tiền bị mất giá nên chỉ còn là 3150* 0.96=3024
BƯỚC 05: TÍNH GIÁ
TRỊ THỰC
Tính giá trị thực của Anheuser- Busch
Năm hiện tại 2004
tỷ lệ tăng trưởng dòng tiền từ hoạt động kinh doanh 7.12%
lãi suất an toàn 4%
dòng tiền từ hoạt động kinh doanh 2004 là: 2084.3 triệu $
giá cổ phiếu hiện tại 44$
số cổ phiếu 776.37 triệu
năm
|
2005
|
2006
|
2007
|
2008
|
2009
|
2010
|
2011
|
2012
|
2013
|
2014
|
LCTTHDKD
|
3150
|
3374
|
3614
|
3871
|
4147
|
4442
|
4758
|
5097
|
5460
|
5849
|
hệ số giảm
|
0.96
|
0.92
|
0.89
|
0.85
|
0.82
|
0.79
|
0.76
|
0.73
|
0.70
|
0.68
|
LCTTHDKD đã giảm
|
3024
|
3104
|
3217
|
3291
|
3401
|
3509
|
3616
|
3721
|
3822
|
3977
|
Giá trị thực của cả công ty là tổng tất cả số tiền trong
vòng 10 năm tới đã được giảm về giá trị hiện tại. Vậy giá trị thực của công ty
là 34.682 triệu đô. Để tính giá trị thực của một cổ phiếu, lấy 34.682 triệu đô
chia cho tổng số cổ phiếu
đang lưu hành (776,37 triệu cổ phiếu).
Vậy Giá trị thực của một cổ phiếu = 34.682/776,37 = 44,67 đô
BÂY GIỜ CHÚNG TA QUAY LẠI VỚI 11 CÔNG TY
Ta có bảng LCTTHDKD
của 11 công ty từ 2008-2013 như sau
VNM
|
BMP
|
LAS
|
PMC
|
DSN
|
DHG
|
DVP
|
NSC
|
WCS
|
SAF
|
TRA
|
đơn vị: triệu đồng
dữ liệu lấy tại hai webside: cophieu68.vn và vndirect.com.vn
2008
|
2009
|
2010
|
2011
|
2012
|
2013
|
nhận xét
|
|
VNM
|
1,269,759
|
3,094,653
|
2,018,774
|
2,411,169
|
5,294,568
|
6,251,743
|
tăng
đều đặn, có thể dự đoán trong tương lai
|
BMP
|
95,212
|
241,077
|
83,467
|
171,687
|
420,378
|
145,047
|
tăng giảm không đều qua các năm, nếu là tôi tôi sẽ k đầu tư
cho cty này
|
LAS
|
-135,405
|
505,793
|
-303,884
|
9,667
|
36,353
|
873,320
|
tăng giảm không đều qua các năm, nếu là tôi tôi sẽ k đầu tư
cho cty này
|
PMC
|
1,747
|
36,305
|
32,927
|
20,439
|
43,247
|
34,656
|
tăng giảm không đều qua các năm, nếu là tôi tôi sẽ k đầu tư
cho cty này
|
DSN
|
27,817
|
26,380
|
47,552
|
46,963
|
52,007
|
38,886
|
tăng giảm không đều qua các năm, nếu là tôi tôi sẽ k đầu tư
cho cty này
|
DHG
|
195,108
|
353,895
|
258,225
|
263,444
|
470,385
|
495,104
|
tăng
đều đặn, có thẻ dự đoán trong tương lai
|
DVP
|
36,513
|
133,987
|
210,315
|
208,158
|
225,677
|
249,957
|
tăng
đều đặn, có thể dự đoán trong tương lai
|
NSC
|
38,097
|
9,144
|
-3,644
|
36,364
|
80,480
|
35,461
|
giảm sau 06 năm, không nên đầu tư
|
WCS
|
14,214
|
4,607
|
11,510
|
14,886
|
24,140
|
18,061
|
tăng giảm không đều qua các năm, nếu là tôi tôi sẽ k đầu tư
cho cty này
|
SAF
|
16,480
|
30,050
|
-1,892
|
14,955
|
8,250
|
33,413
|
tăng giảm không đều qua các năm, nếu là tôi tôi sẽ k đầu tư
cho cty này
|
TRA
|
-12,937
|
-36,673
|
27,060
|
78,237
|
108,755
|
228,342
|
tăng
đều đặn, có thể dự đoán trong tương lai
|
Sau đó tính giá trị thực cổ phiếu ta được kết quả như sau:
hiện tại lãi suất ngân hàng là 7.5%
hệ số giảm năm thứ nhất: 1/(1+ 1*7.5%)
.........................02: 1/(1+2*7.5%)
........................10: 1/(1+10*7.5%)
giá trị thực
|
giá hiện tại
|
tỷ lệ
|
|
VNM
|
415.79
|
121
|
3.4
|
DHG
|
156.94
|
96.5
|
1.6
|
DVP
|
61.6
|
40
|
1.54
|
TRA
|
331.4
|
76
|
4.3
|
- với TRA ta thấy tỷ lệ tăng trưởng dòng tiền từ hoạt động
kinh doanh rất đột phá 2010-2011 là 180%
2011-2012 là 38%
2012-2013 là 100%
với kết quả trên tôi chỉ lấy tỷ lệ tăng trưởng dòng tiền TRA
là 30%
- Kết quả trên mang tính chất dự đoán, bởi vì chúng ta đang
giả sử rằng công ty hoạt động tốt trong 10 năm tới. Điều này có nghĩa là bạn
cần phải tìm hiểu rất kỹ công ty và đảm bảo công ty thỏa mãn 07 tiêu chí sau để
chắc chắn rằng công ty sẽ ăn lên làm ra trong tương lai.
1. Doanh thu và lợi nhuận của công ty tăng trong thời gian
dài
2. Lợi thế cạnh tranh bền vững( rào chắn kinh tế mạnh)
3. yếu tố tăng trưởng trong tương lai
4. Nợ vừa phải( NỢ < 3-4 lần lợi nhuận ròng)
5. ROE luôn ở mức cao và bền vững ( >15%)
6. Không đòi hỏi đầu tư nhiều vào cơ sở hạ tầng để đầu tư
7. Ban lãnh đạo có tâm, có tài
Nguyễn Văn An
P/S
- Trả lời câu hỏi thứ hai:" 2. Tại sao trong cuốn
sách:" Bí quyết tay trắng trở thành triệu phú" lưu chuyển tiền từ
hoạt động kinh doanh được tính bằng cách lấy: " LỢI NHUẬN RÒNG SAU THUẾ -
một số chi phí", mà trong báo cáo
tài chính ở Việt Nam lấy: " LỢI NHUẬN TRƯỚC THUẾ- một số chi phí?"
Thực ra là trong các phần chi phí ở phía dưới có trừ đi thuế
thu nhập doanh nghiệp rồi, nên kết quả giống nhau.
- Mình rất vui nếu có thể trao đổi với các bạn về cổ
phiếu.hj :D rất vui được kết bạn.
- xem thêm các bài viết khác tại đây:
